Sumatra, dag 4 en 5, Bukit Lawang

’s Morgens stikte het van de apen. We hadden al slecht geslapen omdat de apen het dak van onze lodge gebruikte om van de ene boom naar de andere boom te springen. Het dak was van stalen golfplaten dus dat maakte het nodige lawaai.

Met de jeep naar Bukit Lawang

Na het ontbijt rond kwart voor tien per jeep vertrokken naar Bukit Lawang.

Zowel Tangkahan als Bukit Lawang liggen op de grens van het Gunung Leuser National Park, een natuurpark van 1 miljoen hectare, ongeveer een vijfde van de oppervlakte van Nederland. Alle nationale parken op Sumatra samen zijn bijna even groot als Nederland.

Rond 13.00 uur arriveerden we in ons verblijf Ecolodge Bukit Lawang Cottages. Vergeleken met Tangkahan was dit luxe, hoewel nog steeds geen warm water of airco. Gelukkig was het niet echt warm. Bukit Lawang is een echt dorpje, dat wil zeggen meer dan een paar huisjes zoals in Tangkahan. Ook was te merken dat er in het hoogseizoen juli t/m augustus veel toeristen komen. Er zijn vele homestay’s en andere onderkomens.

De rest van de dag wat gelummeld en het dorpje verkend.

De volgende dag vrijdag 15 januari,

De attractie in Bukit Lawang is het zien van Orang Oetans. De Orang Oetan wordt zowel op Kalimantan als op Sumatra bedreigd met uitsterven. Vandaar dat op beide eilanden rehabilitatiecentra zijn opgericht om deze dieren voor uitsterven te behoeden en proberen de dieren weer voor te bereiden op een leven in de jungle. De meeste Orang Oetans komen in deze centra terecht vanuit gevangenschap. Het is nog steeds een ‘gewoonte’ van mensen om apen en dus ook Orang Oetans als huisdier te houden, hoewel dat voor Orang Oetans inmiddels verboden is en mensen een beloning krijgen als ze andere mensen aan de autoriteiten aangeven, die Orang-oetans houden.

Onderweg kwam een Thomas aap ons tegemoet

Om half acht vertrokken voor een trektocht in het Guning Leuser National Park en wij waren gelukkig dat wij een Orang-oetan moeder met baby van dichtbij (minimaal 7 meter afstand houden) een tijdje mochten bekijken. Indrukwekkend en een totaal andere beleving dan aapjes kijken in de dierentuin.

Al met al leuk om te doen, ondanks de zware wandeltocht. Gelukkig hadden we onze wandelschoenen niet voor niets meegenomen. Om 10.15 uur waren we weer terug in de bewoonde wereld. Daarna wat afgekoeld in de rivier en een middagdutje gedaan. ’s Avonds was er muziek in het dorp. Ter ere waarvan werd ons niet duidelijk.

De volgende dag op weg naar Berastagi. op Sumatra samen zijn bijna even groot als Nederland.

De Baligroeten van Grace en Henk

De eerste kennismaking

Wel even op een afstand blijven van 7 meter

Baby Orang Oetan komt ook even naar beneden

Even uitrusten tegen een flinke boom

Moeder en kind samen

Even zenuwachtig lachen. zo dichtbij!

Muziek in het dorp

Sumatra, dag 3, Tangkahan

Woensdag 13 januari om 8.00 uur vertrokken naar de plek waar de olifanten zijn gehuisvest. Deze olifanten (de op een na kleinste soort in de wereld) worden gehouden om patrouilles te kunnen uitvoeren in de jungle. De Rangers komen in actie tegen illegale houtkap en de jacht op beschermde dieren. De olifanten zijn ongelooflijk gehoorzaam. Om geld in te zamelen worden ze ook voor toeristische doeleinden ingezet zoals het tweemaal per dag wassen in de rivier. Ook hebben wij ruim 1 uur in de jungle op een olifant doorgebracht en ik moet zeggen een hele belevenis. De gang / loop van een olifant is apart en ze zijn ijzersterk. Ze komen tegen de steilste stukken berg op, hoe glibberig die ook zijn. Volgens de gids vallen olifanten nooit.

Onze bagage wordt naar de lodge gebracht

Het blijft wiebelen op zo'n loopbrug

Op weg naar het wassen van de olifanten

Met z'n allen de rivier in

Ook maar meedoen

Grace wil geen douche, dan ikzelf maar

Een banaantje naar binnen schuiven

Met de gids poseren

Een ritje van een uur door de jungle

Lunchen bij watervalletje. Droge tijd!

De lunch tijdens het 'tuben'

Na een korte pauze gingen we “tuben: met een grote rubberen (binnen-)band de rivier afzakken. En dit was leuker dan we dachten, De rivier stroomde niet echt snel en zo konden we van het uitzicht en de natuur genieten.




Halverwege de tocht de door de gids zelf meegebrachte lunch genuttigd. Daarna nog drie kwartier verder “tuben” en terug gelopen door de palmolieplantages en de diverse dorpjes.

Rond 15.00 uur was het actieve deel van deze dag ten einde en konden we verder genieten van het dorpje Tangkahan en zijn bewoners.

De volgende dag vetrokken naar Bukit Lawang.

Onze lodge midden in de natuur

In de natuur, dus cacao

En ananas. Vers!

En onze huisaap

De Baligroeten van Grace en Henk.

Sumatra dag 1 en 2, Medan en naar Tangkahan

Maandag 11 januari naar Medan. Per bus om 8.00 uur bij Mien naar het vliegveld Soekarno-Hatta van Jakarta. Om 13.10 stipt op vliegveld van Medan aangekomen, waar de gids van het reisbureau ons stond op te wachten. Het was ruim anderhalf uur rijden naar ons hotel. Omdat ik me niet goed voelde, hebben we de rest van de dag niets van Medan kunnen zien en hebben in het hotel-restaurant gegeten.

De volgende dag om 8.00 vertrokken en hebben in Medan respectievelijk de moskee bezocht, het paleis van de Sultan van Deli en een bekende Chinese tempel.

Grace met de gids voor de grote moskee van Medan

Het Paleis van de Sultan van Deli

Hierna rond 9.30 uur vertrokken naar Tangkahan. Na 1 uur rijden de Trans-Sumatra-Highway verlaten en tientallen kilometers en uren rijden door palmolieplantages over onverharde wegen. Af en toe bij dorpjes onderbroken door rubberplantages. Het is niet te geloven zoveel natuur is opgeofferd aan deze plantages. En dan te bedenken dat er overcapaciteit is en dus de prijzen / opbrengsten van palmolie laag is. De lokale bevolking is er dan ook niet blij mee. Het geeft weliswaar werkgelegenheid en dus inkomsten, maar de natuur is de dupe. De palmoliebomen hebben zeer veel water nodig en dit wordt onttrokken aan de grond. Gevolgen zijn o.a. weinig voedsel voor dieren (bijvoorbeeld gras voor koeien), maar vooral de waterstand in de rivieren gaat achteruit. En dat terwijl Sumatra juist op en rond de evenaar ligt en dus een vochtig, tropisch klimaat heeft. Niet alleen Bali droogt uit maar ook grote delen van Sumatra. (N.B. Sumatra heeft de oppervlakte van Engeland en Duitsland samen)

De palmolienoten

Medan is een grote handelsstad waar de Nederlanders vroeger veel invloed hadden als eigenaren van plantages en als handelaren. De duurste wijk van Medan heeft nog grote brede lanen en grote huizen waar de planters woonden. Het is nu de wijk van rijken en buitenlanders. (ambassadeurs, etc.)

In 1862 begon de ontwikkeling van Medan. De Nederlander Jacob Nienhuys vestigt zich hier vanwege het agrarische potentieel. De vulkanische grond is zeer vruchtbaar. Nadat hij erin slaagde om tabak in het gebied te verbouwen volgden veel Europese ondernemingen. Ze vestigen zich in het gebied rondom Medan. De ondernemingen verenigden zich in 1869 in de Deli-maatschappij, wat later een van de grootste koloniale cultuurmaatschappijen zou worden.

Plantages

Doordat het gebied dunbevolkt was en het verbouwen van tabak enorm arbeidsintensief werden Chinese en Javaanse koelies geronseld. Zij moesten vaak hun hele leven onder benarde omstandigheden op de plantages werken.

In 1890 werd er naast tabak ook rubber, palmolie (oorspronkelijk uit West-Afrika), sisal, thee en suikerriet verbouwd. De sultans van Deli, Langkat, Serdang en Asahan gaven toestemming voor de ontginning van hun land en werden stinkend rijk. Ze deelden in de opbrengsten van de maatschappij. In 1946 eindigde deze winstgevende handel door de revolutie. Een groot deel van de aristocratie, die als collaborateurs werden beschouwd, werd vermoord.

De sultan van Deli heeft tegenwoordig geen politieke macht meer. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de sultan van Yogjakarta. De (jonge) sultan van Deli woont tegenwoordig op Sulawesi en komt hoofdzakelijk om ceremoniële redenen een paar keer per jaar naar Medan.

Na de onafhankelijkheid kwamen er steeds meer Toba Batak in het gebied wonen waardoor de Chinezen, Javanen en Maleisiërs niet langer het grootste deel van de bevolking uitmaakten.

Rond 14.00 uur zijn we in Tangkahan aangekomen en ingecheckt bij een zeer eenvoudige lodge. Maar midden in de natuur, prachtige uitzichten en overal apen om ons heen. En de bekende frase: de bevolking leeft eenvoudig, maar gelukkig. 

Morgen meer over onze belevenissen in Tangkahan.

De Baligroeten van Grace en Henk

Jakarta

Op donderdag 7 januari vertrokken naar vrienden in Jakarta. Een chauffeur stond ons al op te wachten. Hoewel onze vrienden hadden verteld dat zij vlakbij het vliegveld woonden, was het toch nog een uur rijden. Niet naar Jakarta maar naar Serpong. De vrienden hebben daar een huis in een beveiligde compound in Spaanse stijl. Het adres is dan ook Jalan Malaga.

Jalan Malaga

Grace krijgt les van Mien over de vele Indonesische kruiden

Jakarta heeft inmiddels een aantal buurgemeenten opgeslokt. Jakarta zelf heeft meer dan 10 miljoen geregistreerde inwoners. Hoeveel exact is niet bekend maar men schat op meer dan 13 miljoen. De gouverneur / regering is gestart met de registratie van alle inwoners met als ‘beloning’ een kosteloze ziektekostenverzekering. Maar het betekent ook geen registratie, geen woonruimte en terug naar je dorp van herkomst.

Serpong maakt samen met andere plaatsen deel uit van het Tangerang-district, bedoeld om een compleet nieuwe stad te bouwen onder de rook van Jakarta. Het gehele verstedelijkte gebied is bekend onder de naam Jabotabek en huisvest meer dan 30 miljoen inwoners.

Andong in Jakarta

Het is voor ons dertig jaar geleden dat wij in Jakarta waren. En dus onherkenbaar. Veel verandert en natuurlijk de nodige wolkenkrabbers in het zakencentrum. Met de vrienden wel naar de oude haven geweest en in het oude centrum, het voormalige Batavia. Voor de kenner en oplettende reiziger is er nog wel het nodige uit de koloniale tijd te merken. Dus moest maar een uitsmijter eten in Café Batavia.

Café Batavia

Istiqlal moskee

De oude haven Sunda Kelapa van Jakarta

Verder de grootste moskee van Zuid-Oost-Azië bezocht, in opdracht van Soekarno gebouwd pal tegenover de kathedraal. Indrukwekkend qua omvang maar een lelijk gebouw.

Kathedraal van Jakarta

Straattheater met op de achtergrond het koloniale Gouverneurshuis

Helaas moet ik zeggen dat Jakarta geen mooie stad is en dus niet een toeristische trekpleister is. Verder de vier dagen relaxed doorgebracht in Serpong met al zijn grote shoppingmalls met foodcenters.

Dus maandag op weg naar Sumatra.

Oud en nieuw

Oudjaarsdag gevierd met diner en aan het strand met vuurwerk. Niet alleen maar met honderduizenden anderen. Wij hebben nog nooit zoveel mensen gezien en over de gehele zuidelijke kuststreek. En dit ondanks alle tumult in de wereld en de vele aanwezige politie en militairen.

Een spektakel op zich.

Velen op het strand

Het vuurwerk begint al vanaf 22.00 uur

Stellage in zee voor het grote vuurwerk

                             

Wij maken ons op voor de trip door Sumatra. Daardoor zal onze blog deze maand waarschijnlijk niet of onregelmatig verschijnen.

De Baligroeten van Grace en Henk.

Onderstaand wat bespiegelingen over Bali.

Waar is Bali, waar zijn onze herinneringen

Bali is aan het veranderen.

Nu wij hier weer in het zuiden van het eiland wat hebben rondgelopen zien we Bali – het Godeneiland- langzamerhand veranderen en niet altijd in positieve zin.

De Balinese bouwstijl zie je steeds minder. Niet zo verwonderlijk, vele grote huizen en hotels staan leeg, sommigen al meer dan 10 jaar. Het onderhoud aan gebouwen met een dergelijke bouwstijl is niet te betalen en onderhoud komt zo wie zo al niet voor in het woordenboek van een Indonesiër. Deze bouwstijl is ook gericht op het buiten houden van de warmte, maar met de komst van airconditioning is weer een reden voor deze bouwstijl vervallen.

Hiervoor in de plaats komen grote hotels en villa’s in eenvoudige ‘betonnen, , recht-toe-recht-aan’ stijl. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, waarbij men in de meest luxe hotels en resorts zo veel mogelijk probeert Balinese bouwkenmerken te realiseren.

In dit toeristische zuiden vindt uitbreiding nog steeds op grote schaal plaats. Het gaat echt lijken op de ontwikkelingen die Spanje en Turkije hebben doorgemaakt. Gevolg teveel toeristen op een plaats en meer Indonesiërs van de andere eilanden, die hier komen wonen om een boterham te verdienen.

De ontwikkeling om het alcohol gebruik in Indonesië tegen te gaan en misschien op termijn wel te verbieden zal een neerwaartse klap nog groter maken. Ook wordt er al door politieke partijen in het parlement van Indonesië gesproken om op Bali het sharia-toerisme in te voeren. Wat dat dan ook mogen betekenen!

De afhankelijkheid van buitenlandse toeristen neemt af. Steeds meer Indonesiërs gaan naar Bali op vakantie. Met de feestdagen komen de meer rijke mensen uit Jakarta naar Bali, vooral omdat hun eigen personeel vrij is en men geen zin heeft in schoonmaken en eten koken.

De gelegenheden op het strand die van oudsher uit bamboe en andere natuurlijke materialen zijn opgebouwd, worden vervangen door betonnen gebouwtjes zonder sfeer. Vooral het strand van Seminyak is een goed voorbeeld. Waar vier jaar geleden het aantal zitzakken nog te tellen was, is er nu een grote stortvloed. Leuk voor de jeugd, maar ik vind het niet comfortabel zitten en het is zeker niet-Balinees.

2012

2016

Waar in onze vorige reis van 2011-2012 nog rijstvelden rondom ons huis in Seminyak waren en de wegen ‘geitenpaadjes’ is er nu een heel dorp verrezen met geasfalteerde wegen. Grace herkende er weinig en ik kon en kan het nog nauwelijks geloven.

Ook zijn er al Balinezen, die protesteren tegen al deze ontwikkelingen en dus de nadelen zien van het massatoerisme.

Wie het echte Bali wil zien, moet maar helemaal niet meer naar het zuiden gaan. Wie over de hoofden van mensen wil lopen, in de file staan (ook met motorbike!) en naast elkaar wil braden op het strand kan hier nog terecht.

Maar toch: het wonen hier (en dat doen er velen) en het omgaan met de Balinezen is bijzonder relaxed. En gelukkig met humor.