Sumatra, dag 15, in Bukittinggi, naar Batusangkar

Danau Singkarak

Onze eerste stop was na een uurtje in Padang-Panjang. Al vanaf de Nederlandse tijd een militaire stad en ook een van de natste steden op Sumatra. De stad wordt wel vergelijken met Bogor op Java. Ook zijn er in dit stadje veel moslimscholen.
De tocht gaat verder via het dorp Batipuh Selatan (Solok) en een weg langs het Singkarak-meer. Weer een van de grotere (20km lang) kratermeren op Sumatra en groter dan het Maninjau. Het is hier minder toeristisch door een heter klimaat.

Oudhollandse spoorbrug

We nemen hier een koffiebreak. Aan het meer ligt Ombilin, waar nog een Oudhollandse spoorbrug (in goede conditie!) ligt. De spoorlijn werd gebruikt voor het steenkolenvervoer naar de haven van Padang.

N.B. De president heeft verordonneerd dat alle nog liggende spoorlijnen in gebruik moeten worden genomen voor personenvervoer. Er is op Sumatra nauwelijks treinvervoer. Het zou een goede uitkomst zijn en ben benieuwd of er wat van terecht komt en op welke termijn.

Rijst ligt te drogen

De route van het Singkarak-meer naar Batusangkar wordt wel de rijstschuur van West-Sumatra genoemd. Sawa’s, sawa’s en nog eens sawa’s. Onderweg rond half twaalf nog een stop bij een rijstfabriekje, net voor Batusangkar.

Een rijstpelmachine

Rijst keren om te drogen

Batusangkar (Batu : steen, rots, Sangkar : kooi of nest) is de hoofdstad van een regentschap van West-Sumatra en staat bekend als "de stad van de cultuur", bedoeld wordt voornamelijk de

Minangkabau-cultuur. De stad ligt in de buurt van de voormalige zetel van het Minangkabau Koninkrijk in Pagaruyung.

De stad stond bekend als Fort Van der Capellen tijdens de koloniale tijd, toen het een Nederlandse buitenpost was gedurende de Padri Oorlog (1821-1837). Het fort werd gebouwd tussen 1822 en 1826 en vernoemd naar de gouverneur-generaal van Nederlands-Indië, Godert van der Capellen. De stad werd officieel omgedoopt Batusangkar in 1949, ter vervanging van zijn koloniale naam.

In de stad staat het Indo Jelito gebouw. Het is de residentie geweest van alle regenten en is ook de voormalige residentie van de Nederlandse resident Van der Capellen tijdens de koloniale tijd.

Het is nu het huis van de burgemeester van Batusangkar. Er tegenover ligt het huis waar de gemeentevergaderingen plaats vinden.

Indo Jelito gebouw

De volgende stops liggen dicht bij elkaar. Een stop voor een Rumah Gadang en een stop bij Istano Silinduang Bulan in Pagaruyung.

Een mooi Minangkabauhuis (Rumah Gadang) tussen Batusangkar en Pagaruyung

Istana Silinduang Bulan

Let op de vlaggen. De vlag van de Minangkabau bestaat uit de kleuren zwart, rood en geel. Gelijk aan de kleuren van Duitsland, maar dan verticaal. Deze kleuren symboliseren de drie districten en hebben betekenis als diersymbool: zwart is hond, rood is tijger en geel is luipaard.

De kleuren horen ook bij de districtshoofdsteden Batusangkar, geel / luipaard; Bukittingi, rood / tijger en Sarilamak, zwart / hond.

Hierna verder naar het Pagaruyung Paleis van het gelijknamige Koninkrijk (Minangkabau: Istano Basa Pagaruyuang). Deze drie gebouwen liggen binnen een straal van 5km bij elkaar.

Het Paleis van Pagaruyung

De entree van het paleis.

Zie verder over de geschiedenis van dit paleis en het koninkrijk onderaan dit blog.

Makanan Padang

Daarna rond een uur lunch in restaurant RM Pondok Flora dit ligt ongeveer 5km na Batusangkar. Dit is eten op z’n Padangs. Dat wil zeggen dat er een tiental gerechten worden geserveerd en dat je alleen afrekent wat je gebruikt. (m.u.v. rijst en groenten).
In West-Sumatra wordt veel in restaurants gegeten, omdat beiden werken.

Koffie afwegen en verpakken

Na een uurtje hadden we deze uitgebreide lunch achter onze kiezen en vertrokken we naar Salimpaung. Hier een 'winkel' bezocht waar men bijzondere koffie nog met de hand verpakte.
Ook koffie gedronken van bladeren van de koffieplant, dus niet van de boon. Ik vond het eigenlijk nergens naar smaken met een hele lichte koffiegeur. Rond 16.00 uur weer in ons hotel Pusako in Bukittinggi.

Lekker, koffiebladeren!

Het Pagaruyung Paleis en Koninkrijk (Minangkabau: Istano Basa Pagaruyuang)

Pagaruyung  (of Malayupura) was de zetel van de Minangkabau koningen van West Sumatra waar maar weinig over bekend is. 

Het Pagaruyung Paleis is de Istana (koninklijk paleis) van het voormalige Pagaruyung Koninkrijk, gelegen in de buurt van Batusangkar. Het werd gebouwd in de traditionele Minangkabau Rumah Gadang architectonische stijl, maar had een aantal atypische elementen, waar onder de drie verdiepingen structuur en de grotere afmeting van de gemeenschappelijke ruimte in een Rumah Gadang.

Adityawarman (familie van de koning van Majapahit) wordt verondersteld het koninkrijk te hebben gesticht tussen 1347 en 1375, voornamelijk met als doel de lokale goudhandel te controleren.

Tegen de 16e eeuw was de Koninklijke macht opgesplitst in drie erkende regerende koningen. Zij waren de Koning van de Wereld (Raja Alam), de koning van Adat (Raja Adat), en de koning van de religie (Raja Ibadah). Gezamenlijk werden zij opgeroepen de koningen van de drie zetels ( Rajo Tigo Selo).

Hoewel er vandaag de dag geen koning of Koninklijke familie meer woont in dit paleis, omdat het Pagaruyung Koninkrijk werd ontbonden in 1833 (1789-1833, laatste koning Sultan Tangkal Alam), staat het paleis nog steeds in hoog aanzien onder het Minangkabau volk als de afstammelingen van de verspreide Minang edelen (bangsawan) en hun streven naar hun wortels en de link naar het voormalige koninklijke huis van Pagaruyung.

Het originele Pagaruyung paleis werd gebouwd op Batu Patah Hill en werd platgebrand tijdens een oproer in Padri Oorlog in 1804. Tijdens dit conflict werden de meeste van de Minangkabau Koninklijke familie gedood in 1815.

Een replica van het paleis werd door de Nederlanders gebouwd (1930), maar weer verwoest in de brand in 1966. Het gebouw werd opnieuw in 1976 herbouwd als replica van het oorspronkelijke Pagaruyung paleis.

Het paleis werd weer verwoest door een brand op de avond van 27 februari 2007, nadat het dak werd getroffen door de bliksem. Naar schatting slechts 15 procent van de waardevolle artefacten hebben de brand overleefd.

Het originele Pagaruyung paleis werd volledig gebouwd uit hout metselwerk, maar het huidige gebouw is gebouwd met behulp van moderne betonconstructie. Toch is de Istano Basa Pagaruyung heel getrouw gerestaureerd met behulp van traditionele techniek en materialen versierd met 60 gravures die Minang filosofie en cultuur betekenen. Het paleis heeft drie verdiepingen met 72 pilaren en de typische Rumah Gadang gonjong, met een hoornachtige gebogen dak, gemaakt van arenpalmvezels. Het paleis is ook voorzien van meer dan 100 replica's van Minang antieke meubels en kunstvoorwerpen, met als doel het paleis te doen herleven als Minangkabau cultureel centrum/ museum en toeristische attractie in West Sumatra.

De restauratie van het gebouw heeft zes jaar geduurd en naar schatting 1,5 miljoen euro gekost. Het gebouw werd ingehuldigd door de voormalige Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono in oktober 2013.

Nog wat over het matriarchaat in de Minangkabau.

Het matriarchaat, de moederlijn, is een Minangkabau-adat, een cultuurgewoonte. Dit aspect komt alleen bij de Minangkabau voor.

Bij een bruiloft dient de vrouw aan de man een bruidsschat te betalen.

Is er een bruiloft op komst dan gaan de ouders van het meisje eten bij de ouders van de jongen.

Het eten moet dan goed en lekker zijn, anders komt er commentaar. De adat is dat dit 3 keer gebeurd, het eten is na de derde keer oké en dan pas wordt toestemming gegeven voor het huwelijk. Het is een vorm van kennismaken.

Dan worden de kosten van de bruiloft besproken. Hoeveel wil het meisje betalen. Ook het afdingen op de bruidsschat behoort tot de gewoonten.

En wanneer is de bruiloft? Er moet altijd een grote bruiloft komen, gekleed in traditionele kledij en met muziek door dorp lopen.

Helaas komen er veel scheidingen voor in West-Sumatra. De mannen geen rechten hebben. Als je als vrouw je man niet meer wilt, doe je de deur op slot, want een sleutel bezit hij niet. Hij weet dan dat zijn tijd is gekomen. De kinderen blijven bij de vrouw. Het resultaat is een rijke vrouw en berooide man. De gids vertelde dat zijn moeder hem had verboden een Minangkabause vrouw te trouwen.

De oudste broer van moeder is verantwoordelijk voor het gezin van zijn zus. Mocht er ooit iets met de zus gebeuren dan neemt hij haar plaats in en beslist over de familiezaken.

Maar de cultuur houdt ook in dat polygamie veel voorkomt. Rijke Minangkabauers hebben vaak 5 of meer vrouwen!

Het is hetzelfde systeem als uit Zuidoost India, dus uit hindoeïsme. Dus in de Mingkabau-cultuur ook vorm van ‘kastes’; De typische Minangkabau-huizen worden alleen gebouwd en bewoond door de adel, de hoogste kaste. De tweede kaste is die van de geestelijken, de imams. De derde kaste (Shiva) zijn de gewone mensen. Er is dus in deze cultuur een vorm van discriminatie ingebakken.